Wojewódzki program wyrównywania szans osób niepełnosprawnych oraz przeciwdziałania ich wykluczeniu społecznemu na lata 2017-2022 - Aktualizacja 2019
Niepełnosprawność jest udziałem coraz większej części społeczeństwa. Obejmuje wiele aspektów funkcjonowania, wpływając na rozwój i jakość życia. Skuteczne wyrównywanie szans wymaga podejmowania wielorakich i interdyscyplinarnych działań dla zapewnienia tej części naszego społeczeństwa godnych warunków życia i rozwoju. Ważną rolę w kształtowaniu polityki społecznej na różnych szczeblach samorządu terytorialnego pełnią dokumenty programowe. Na poziomie województwa samorządowego w zakresie niepełnosprawności takim dokumentem jest „Wojewódzki program wyrównywania szans osób niepełnosprawnych na lata 2017-2022. Aktualizacja 2019”.
W ślad za doktryną polityki społecznej należy wskazać, że wojewódzkie programy wyrównywania szans osób niepełnosprawnych stanowią wyraz tzw. polityki społecznej nieswoistej. Pod tym pojęciem rozumie się:
„Działania skierowane nie do konkretnie określonego adresata, lecz służące tworzeniu warunków organizacyjnych funkcjonowania pomocy społecznej, zmierzające do pobudzania aktywności społecznej oraz ukierunkowane na tworzenie warunków sprzyjających wzmacnianiu lub odzyskiwaniu zdolności do funkcjonowania w społeczeństwie, a także tworzenie stosownych służb informacyjnych, które udzielałyby pomocy w rozwiązywaniu problemów psychologicznych i społecznych (…)”.
Dla realizacji polityki nieswoistej kluczową rolę odgrywają uchwalane przez odpowiednie organy stanowiące i kontrolne w poszczególnych jednostkach samorządu terytorialnego na szczeblu gminy i powiatu lokalne programy pomocy społecznej. (…) Programy te - wraz z programami przeciwdziałania wykluczeniu społecznemu, wyrównywania szans osób niepełnosprawnych, profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych czy współpracy z organizacjami pozarządowymi - są częścią strategii województwa w zakresie polityki społecznej. Województwo w zasadzie nie jest powołane do realizacji świadczeń z pomocy społecznej, natomiast może przyczyniać się i współuczestniczyć w sposób aktywny w rozwijaniu infrastruktury tej pomocy. Oceny tej nie zmienia przyznanie województwu samorządowemu prawa do prowadzenia określonego typu regionalnych jednostek organizacyjnych pomocy społecznej.”
Samorządy wojewódzkie zgodnie z art. 35 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz o zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (tekst jednolity: Dz. U. z 2018 r., poz. 511 z późn. zm.) zobowiązane są między innymi do opracowywania i wdrażania wojewódzkich programów, dotyczących wyrównywania szans osób niepełnosprawnych i przeciwdziałania ich wykluczeniu społecznemu. Opracowany Program, jest dokumentem o charakterze ogólnym. Zarysowano w nim pewne istotne elementy diagnozy sytuacji osób z niepełnosprawnością, wskazując jednocześnie cele, główne kierunki interwencji w odniesieniu do wskazanej grupy obywateli naszego województwa oraz działania zmierzające do osiągnięcia postawionych zamierzeń i przewidywanych efektów, w ramach określonych źródeł jego finansowania. Środki finansowe przeznaczone na realizację Programu pochodzą z budżetu Województwa Śląskiego oraz Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (PFRON).
„Wojewódzki program wyrównywania szans osób niepełnosprawnych na lata 2017-2022. Aktualizacja 2019”, jest rozwinięciem „Strategii Polityki Społecznej Województwa Śląskiego na lata 2006-2020. Aktualizacja 2015”, koresponduje również z obszarami wsparcia uwzględnionymi w „Strategii Rozwoju Województwa Śląskiego „Śląskie 2020+”. Biorąc pod uwagę złożoność problemu niepełnosprawności Program obejmuje swoim zakresem wiele dziedzin życia społecznego-ekonomicznego, a skierowany jest do osób niepełnosprawnych, ich rodzin, opiekunów, samorządów lokalnych, organizacji pozarządowych, środowisk pracy i innych instytucji działających na rzecz osób niepełnosprawnych.
Od kilku lat Wydział Zdrowia i Polityki Społecznej Urzędu Marszałkowskiego Województwa Śląskiego w szczególny sposób zintensyfikował działania na rzecz osób niepełnosprawnych. Z najistotniejszymi z nich można się zapoznać za pośrednictwem strony www.niepelnosprawni.slaskie.pl .