Przystosowanie miejsca pracy

W praktyce pracodawca, który chce zatrudnić osoby niepełnosprawne staje przed trudnym zadaniem doboru odpowiedniego stanowiska i zadań do wykonania dla konkretnej osoby. Zadanie jest tym trudniejsze, im bardziej złożona jest dysfunkcja. Pracodawca nie dysponuje wzorcami rozwiązań wspomagającymi go przy podejmowaniu decyzji, jak przy zatrudnianiu Tych osób utrzymać produktywność stanowiska

Pracodawca, który przez okres co najmniej 36 miesięcy zatrudni osobę niepełnosprawną, może otrzymać ze środków PFRON zwrot kosztów poniesionych w związku z przystosowaniem tworzonego lub istniejącego już stanowiska pracy stosownie do potrzeb wynikających ze stopnia niepełnosprawności pracownika. Przystosowanie obejmuje dostosowanie pomieszczeń do potrzeb osób niepełnosprawnych oraz dostosowanie lub kupno urządzeń ułatwiających funkcjonowanie osobie niepełnosprawnej. Zwrot kosztów dotyczy tych osób niepełnosprawnych, które są bezrobotne lub poszukują pracy i zostały skierowane na stanowisko przez powiatowy urząd pracy, jak również są zatrudnione u pracodawcy wnioskującego o zwrot kosztów i jednocześnie ich niepełnosprawność powstała w okresie zatrudnienia u tego pracodawcy, z wyjątkiem przypadków, w których niepełnosprawność powstała z winy pracodawcy przy naruszeniu przepisów. Zwrot kosztów nie może przekraczać 20-krotności przeciętnego wynagrodzenia za każde przystosowane stanowisko pracy osoby niepełnosprawnej. Warunkiem zwrotu jest uzyskanie pozytywnej opinii Państwowej Inspekcji Pracy o przystosowanym stanowisku pracy, o którą wnioskuje starosta. Wniosek składany jest do starosty lub prezydenta miasta na prawach powiatu właściwego ze względu na miejsce zatrudnienia osoby niepełnosprawnej.

W przypadku, gdy okres zatrudnienia jest krótszy, niż 36 miesięcy, pracodawca jest zobowiązany do zwrotu na rzecz PFRON środków w wysokości 1/36 ogólnej kwoty zwrotu 30 za każdy miesiąc brakujący do upływu wymaganego okresu zatrudnienia, jednakże w wysokości nie mniejszej, niż 1/6 kwoty. Pracodawca nie jest zobowiązany do zwrotu, jeśli w terminie 3 miesięcy od dnia rozwiązania stosunku pracy zatrudni inną osobę niepełnosprawną.

Stanowisko pracy dla osoby niepełnosprawnej musi spełniać podobnie jak każde stanowisko pracy następujące podstawowe warunki:

  1. Nie może zmuszać pracownika do niefizjologicznych, długotrwałych pozycji przymusowych.
  2. Nie może przeciążać układu statyczno-dynamicznego.
  3. Nie może wymagać napięć nerwowych.
  4. Nie może powodować innych jeszcze przyczyn nadmiernego wydatku energetycznego.
  5. Nie może zmuszać do długotrwałej i jednostajnej koncentracji psychicznej.

Typy stanowisk pracy dla osób niepełnosprawnych

Uwzględniając cechy korzystne stanowiska pracy dla ON, można wyodrębnić następujące typy stanowisk:

TYP I: stanowisko, które bez adaptacji spełnia warunki stanowiska korzystnego.

TYP II: stanowisko niespełniające wszystkich warunków stanowiska korzystnego, na którym można zatrudnić specjalnie dobranych pracowników.

TYP III: stanowisko, które po dokonaniu indywidualnych adaptacji spełnia warunki stanowiska korzystnego.

TYP IV: stanowisko, które dzięki wysokiemu stopniowi automatyzacji ma do minimum ograniczony wydatek energetyczny i mimo obciążenia jednostajną koncentracją psychiczną spełnia większość warunków stanowiska korzystnego.

Podstawa prawna
Ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2008 r. Nr 14, poz. 92 z późn. zm.),